niedziela, 29 stycznia 2012

Kram

   Zespół wokalno-instrumentalny Kram powstał latem 1971 r. w Szczecinku. W skład grupy weszli: Ryszard Pokorski - gitara, lider; Roman Konigsmann - gitara basowa i Janusz Danik - perkusja, dotyczczas grający w lokalnych zespołach młodzieżowych. Formacja zadebiutowała 22 lipca na imprezie organizowanej przez władze miejskie. Wkrótce do zespołu dołączyła wokalistka Barbara Ostrowska (laureatka festiwali; kołobrzeskiego i zielonogórskieg). Grupa przygotowała kilka utworów i wystąpiła, z umiarkowanym powodzeniem, w ramach VIII Ogólnoplskiego Przeglądu Piosenkarzy i Zespołów Amatorskich w Jeleniej Górze.
  Jeszcze w 1971 r. skład zespołu powiększył się o dwóch muzyków: Stanisław "Saszka" Stankiewicz - gitara i Wojciech Nowak - śpiew, instrumenty perkusyjne. Grupa nawiązała współpracę z miejscowym poetą Zygmuntem Flisem, do którego tekstów powstało kilka piosenek zarejestrowanych na pierwszej sesji nagraniowej w studiach Radia Koszalin. Utwór "Zabita woda" zyskał ogólnoplska popularność (m. in. na liscie przebojów miesięcznika Non Stop). Zespół wystąpił na IV Przeglądzie Amatorskich Grup Muzycznych w Chodzieży. Grupa akompaniowała także młodszej siostrze Barbary, Małgorzacie Ostrowskiej, znanej później z zespołu Lombard.
  Wiosną 1972 r. R. Pokorski i R. Konigsmann zostają powołani do wojska, którą odbywają w miejscowej Orkiestrze Garnizonowej. Po kilku tygodniach wznawiają działalność zespołu Kram. Grupa zajmuje drugie miejsce podczas IX Ogólnopolskiego Przeglądu Piosenkarzy i Zespołów Amatorskich w Jeleniej Górze (za poznańską Maszyną Rytmiczną z Krzesimirem Dębskim w składzie). Na tej imprezie Kram wystąpił w składze: B. Ostrowska - śpiew; R. Pokorski - gitara; R. Konigsmannn - gitara basowa; W. Nowak - śpiew, instrumenty perkusyjne; S. Stankiewicz - gitara, śpiew; J. Danik - perkusja i M. Raplewicz - instrumenty perkusyjne. Wkrótce z grupy odchodzi J. Danik, którego na perkusji zastępuje W. Nowak.
  Wiosną 1973 r. Kram wystąpił na III Festiwalu Młodzieżowej Muzyki Współczesnej w Kaliszu (1-4 marca 1973 r.). Po festiwalu w skład zespołu wszedł Andrzej Wilkisz - pianino, instrumenty klawiszowe. Grupa zaprezentowała utwór "Zabita woda" na koncercie "Mikrofon i Ekran" podczas XI KFPP w Opolu (czerwiec 1973 r.). Pod koniec roku grupa działała w składzie: B. Ostrowska - śpiew; R. Pokorski - gitara; R. Konigsmannn - gitara basowa; W. Nowak - perkusja i A. Wilkisz - pianino, instrumenty klawiszowe.
  W 1974 r. formacja nawiązała współpracę z Estradą Koszalińską. Wkrótce grupę opuszcza B. Ostrowska, a do zespołu dochodzą: Zbigniew Brzeziński - gitara;  Stefan Gliszczyński - perkusja (na miejsce odbywającego służbę wojskową W. Nowaka) i Roman Karwiński (eks Pomorzanie) - śpiew. Zespół kocertował z węgierską Omegą oraz Homo Homini i grupą Niemen. Kram wystąpił w kilku programach TVP, m. in. w "Tele Echu" do którego powstała nowa wersja utworu "Zamówię Cię różą". Piosenka "Biała sowa, biała dama, biały kruk" zyskała sporą popularność i była obecna na radiowych listach przebojów.
  Na przełomie 1974/1975 r. z grupy odchodzi R. Karwiński. Wiosną 1975 r. zespół przechodzi pod opiekę Agencji Koncertowej PSJ w Warszawie, a nowym wokalistą formacji zostaje Wiesław Sołgała. W grudniu tego roku w studiu Polskich Nagrań Kram nagrywa materiał na płytę długogrającą. W nagraniach zespół uzupełnili: Janusz Lange, Bogumiła i Piotr Witomscy w chórkach i na instrumentach perkusyjnych, "Warszawskie smyczki" Marka Sewena i Włodzimierz Nahorny, który zagrał na saksofonie w utworach: "Zamówię Cię różą" i "Chwile przeczuć". W następnym roku grupa promuje płytę koncertami w całej Polsce, rozpoczynając trasę od występu w warszawskiej Hali "Gwardii". Jesienią tego roku grupą rozstaje się z W. Sołgałą, grając od tego czasu w kwartecie: R. Pokorski - gitara, śpiew; R. Konigsmannn - gitara basowa, śpiew; A. Wilkisz - pianino, instrumenty klawiszowe, śpiew i W. Nowak - perkusja, śpiew.
  W 1976 r. zespół odbył tournee z węgierskimi formacjami General i Piramis oraz SBB. Rok później nagrał płytę z General Girls. W latach 1976-1978 Kram uczestniczył w trzech "Musicoramach" i "Super-Arenie" oraz koncertował w ZSRR z wokalistą Stefanem Zachem. W 1979 roku zespół nagrał podkłady instrumentalne do piosenek Zacha, w tym największy przebój tego artysty "Pyłem księżycowym" do wiersza Konstantego Gałczyńskiego i muzyki R. Pokorskiego. Wkrótce po tym zespół opuścił jego lider - R. Pokorski.
  Od 1981 r. Kram kontynuował działalność w klubach NRD i RFN. Ryszard Pokorski w 1993 r. wydał solowo jako „Stop Band” kasetę „Góralka” (Elbo), pozostali muzycy występowali w klubach Niemiec i Skandynawii. W 1995 roku kwartet reaktywował się koncertując w Norwegii oraz nagrywając drugi w swojej karierze album, tym razem płytę CD „Kolory twarzy”, w której nagraniu poza muzykami Kramu udział wziął wokalista Tomaszk Ziubiński, będący jednocześnie autorem większości tekstów na tej płycie.
  Ostatni w dotychczasowej karierze zespołu koncert miał miejsce w rodzinnym Szczecinku z okazji wręczenia zespołowi Nagrody Miasta Szczecinka 2001 „Szczecinecki Gryf swoim dzieciom”.


NAGRANIA PŁYTOWE

LP SX 1078 Pronit
BIAŁA SOWA
Nasze Kung Fu / Tam gdzie Ty / twoje oddalenia / Chwilę przeczuć / Zaduma / Zabita woda / Deszczowy rok / Zamówię Cię różą / O przyjdź miłowanie / Radość snów / Biała sowa, biała dama, biały kruk
Nagrywano od października do listopada 1975 r.
Skład: R. Pokorski - gitara, śpiew; R. Konigsmann - gitara basowa, gitara, śpiew; A. Wiklisz - organy, pianino, syntezator, śpiew; W. Nowak - perkusja, śpiew oraz B. Witomska - śpiew; P. Witomski - śpiew; W. Sołgała - śpiew, instrumenty perkusyjne; J. Lange - instrumenty perkusyjne; W. Nahorny - saksofon altowy

SP S-60 Tonpress (1977)
Nem baj / Teli dal
Skład: R. Pokorski - gitara; R. Konigsmann - gitara basowa, gitara; A. Wiklisz - organy, pianino, syntezator; W. Nowak - perkusja i General Girls - śpiew

SP S-60 Tonpress (1977)
W rytmie funky / Zatańcz z nami tango funky
Skład: R. Pokorski - gitara, śpiew; R. Konigsmann - gitara basowa, gitara, śpiew; A. Wiklisz - organy, pianino, syntezator, śpiew; W. Nowak - perkusja, śpiew

PD R-0690 Tonpress (11.1975)
Nasze Kung Fu

PD R-0362-II Ruch (11.1975)
Biała sowa, biała dama, biały kruk

CD ANA CD 001 Ana Record (1998)
KOLORY TWARZY
 Kolory twarzy / Let's drive / Jesteś brzegiem moich ust / Jeśli mama powie... / Szalony szelest szmat / Jesteś moją Nel / Diabłoanielica / A to co mówisz Ty / Nocny spektakl / Biała sowa, biała dama, biały kruk / Jestem tylko ciałem / Zabita woda / Cichy płacz 
 Skład: T. Ziubiński, R. Pokorski , R. Konigsmann, A. Wilklisz,

NAGRANIA RADIOWE

1971:
Zamówię Cię różą; Zabita woda; Piosenka o gorzkiej gospodzie; Człowiekowi człowiek

1973:
Tam gdzie ty

1974:
Biała sowa, biała dama, biały kruk; Radość snów

1975:
Oczekiwanie; Wracaj nad morze; Światło twoich oczu

1979:
Życzę ci szerokiej drogi; Niczyje kwiaty; Rytmomania; Taka wielka ryba; Ale się nie martw

Źródła:
  http://kram.keys.pl/historia.html
 "Encyklopedia Polskiej Muzyki Rockowej - ROCN 'N' ROLL 1959-1973" - autorzy: Jan Kawecki, Janusz Sadłowski,  Marek Ćwikła, Wojciech Zając
 http://pl.wikipedia.org/wiki/XI_Krajowy_Festiwal_Piosenki_Polskiej_w_Opolu
  http://pl.wikipedia.org/wiki/Kram_(zesp%C3%B3%C5%82_muzyczny)

Korekta biogramu: 16.01.2015 r.

PS.


1. Warto zajrzec na stronę zespołu - jest tam dokładna biografia zespołu, niestety, nie doprowadzona do końca , dyskografia i możliwość wysłuchania fragmentów utworów. Jesliby wszystkie zespoły miały takie strony, to ten mój  blog byłby niepotrzebny. A, niestety, tak nie jest. I próbuję jakoś opisać działalność wykonawców bigbitowych, żeby choć w małym procencie ją utrwalić. Wszelka pomoc bardzo mile widziana!

12 komentarzy:

  1. Ten winyl jest bardzo dobry, bardzo dobrze nagrany, jak na ówczesne czasy. Jedna z pierwszych płyt, nagrana w Polskich Nagraniach, na świeżo zakupionym 16 śladowym magnetofonie.
    Piszą o tym na stronie zespołu.

    OdpowiedzUsuń
  2. Im lepszy był sprzęt do nagrywania, to i płyty były lepiej nagrane. Mozna się tylko z tego ucieszyć.

    OdpowiedzUsuń
  3. To w ogóle jest ciekawa historia, chyba nie do końca opisana.
    Które nagrania w latach 60 realizowano w technice stereo, a które rejestrowano monofonicznie.
    Z tego co ja wiem, Polskie Nagrania realizowały nagrania stereofonicznie od roku 1959. Nagrania radiowe, chyba, do końca lat 60 były realizowane monofonicznie. Ale nie zawsze.
    Na przykład pierwsze 3 płyty Niemena, nagrano, niestety monofonicznie, później je próbowano uprzesterzenić, i gra to dziś jak gra.
    Większość zespołów o których tutaj piszesz, poza tymi które nagrały nagrania płytowe, nagrywała dla radia. Niestety monofonicznie.
    A i te które nagrywały nagrania płytowe, jak np Blackout, Czerwone Gitary (pierwsze dwie płyty) też niestety nagrywano monofonicznie.
    Nagrania muzyki symfonicznej, przeważnie nagrywano stereofonicznie.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Małe sprostowanie odnośnie płyty Czerwone Gitary 2: została ona nagrana i wydana w dwóch wersjach (mono i stereo). Płytom nadana numery: LP XL/SXL 0396 Muza.
      Pozdrawiam

      Usuń
  4. Nagrania płytowe i radiowe zostały wykonane przy dostepnym wtedy spzęcie i nic na to nie poradzimy. Być może ktoś "poprawi" je pod względem technicznym (np. ustereofonizuje - co za słowo). Choć w takiej postaci jak są dotychczas, to też dobrze bo istnieją. Bardziej martwi mnie brak nagrań niektórych grup big beatowych. Oby wszystkie się odnalazły!

    OdpowiedzUsuń
  5. Ano właśnie. Oto strona zespołu autorstwa leadera grupy R. Pokorskiego.
    http://kram.keys.pl/indexa.html

    Pozdrawiam

    S.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Niestety, aby strony WWW funkcjonowały, to należy opłacać ich utrzymanie. Weryfikując jej stan na dzień 14.03.2022 stwierdzam, że strona nie działa. :-(

      Usuń
    2. Ma Pan/Pani rację. Niestety strona nie działa. Wielka szkoda!
      Pozdrawiam.

      Usuń
  6. Tak wspaniała strona. Szkoda, że tak mała liczba wykonawców z lat 60-70 opisała swoją działalność. Kram, E. Hulewicz, strona ryszardy.pl stanowią dobry przykład. Oby takich stron było coraz więcej!
    Pozdrawiam
    Grzegorz

    OdpowiedzUsuń
  7. Niesamowite, nie wspomina sie, wieloletniego i znakomitego gitarzysty zespolu KRAM zmarlego w roku 1995 Stanislawa Stankiewicza - Saszka.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Biogram grupy oparłem na wymienionych źródłach, które nie wspominają o Panu Stanisławie. O tym muzyku wspomina strona http://kram.keys.pl/historia.html , gdzie wymieniony jest jako "Saszka Stankiewicz". Dlatego dziękuje za podanie imienia Pana Stankiewicza.
      W biogramie, oprócz S. Stankiewicza, sa pominięci inni muzycy wymienieni na w/w stronie. I dlatego ta notka biograficzna będzie uzupełniona o informacje zawarte w historii grupy Kram opisanej na tej stronie.

      Usuń
    2. Biogram zespołu został uzupełniony o informacje zawarte na stronie: http://kram.keys.pl/indexa.html
      Szkoda, że strona ta opisuje dzieje grupy do 1976 r. Miejmy nadzieję, że kiedyś zostaną opisane dalsze dzieje formacji!

      Usuń