niedziela, 22 kwietnia 2012

Zdrój Jana


  Zdrój Jana powstał w 1966 r. początkowo jako kabaret przy klubie "Pod Ręką" krakowskiej ASP. W roku 1969 r. przekształcił się w zespół wokalno-instrumentalny grający muzykę psychodeliczną. Grupę tworzyli : Jacek Ukleja - gitara, skrzypce, pianino, śpiew; Andrzej Paweł Partyka - gitara basowa, śpiew; Rafał Marchewczyk - pianino, śpiew; Piotr Walewski - klawiset, pianino, organy; Ryszard Antoniszczak - instrumenty perkusyjne, tamburyn, śpiew i Marek Wilczyński - perkusja. Później dołączył Jerzy Wójcik (6.10.1946-10.12.1989) - gitara, śpiew. W rozbudowanych widowiskach psychodelicznych ze Zdrojem Jana występowali: Krystyna Święcicka - śpiew; Bogna Idziak - okaryna; Marian Knobloch, Jerzy Nowakowski i Zbigniew Gubernat.
  Umiejętność kojarzenia form widowiskowych z treścią muzyczną sprawiła, że grupa w ciągu krótkiego czasu stała się znana i zyskała miano jednej z ciekawszych formacji tego typu. Dużą w tym rolę odegrało oryginalne instrumentarium Zdroju Jana, w którym obok gitary na pierwszy plan wysuwało się brzmienie klawisetu oraz liczne akustyczne instrumenty strunowe.
  Kompozytorem repertuaru grupy był śpiewający gitarzysta, skrzypek i pianista, laureat szczecińskiego Festiwalu Młodych Talentów - J. Ukleja, zaś autorem tekstów, współzałożyciel zespołu R. Antoniszczak (ur. 7.01.1947 r. w Nowym Sączu). Z początkami grupy związani byli też Julian Antoniszczak i Franciszek Miecznikowski, twórcy pierwszej edycji kabaretu "Zdrój Jana".
  W latach 1969-1971 zespół dokonał nagrań radiowych, a w grudniu 1970 r. wystąpił w Pałacu Kultury i Nauki obok Niebiesko-Czarnych i formacji Tropicale Thaiti Granda Banda. Zdrój Jana rozwiązał się w 1972 r., nie wylansowując - poza "Kiedy będę żałował" - żadnego przeboju, ale też repertuar grupy wykraczał poza ramy łatwych kompozycji.
  Przez kilka następnych lat muzycy pod nazwą Zdrój Jana brali udział w tworzeniu muzyki ilustracyjnej tworzonej do filmów oświatowych i fabularnych w reżyserii Sławomira Idziaka. W 1974 r. Ryszard Antoniszczak nakręcił animowany film "Żegnaj paro!", utrzymany w estetyce Żółtej łodzi podwodnej, w którym narrację stanowiła "Ballada o dziadku kolejofilu" nagrana przez Zdrój Jana.
  Filmową muzyką zajął się także Jacek Ukleja, później stał się także scenografem teatralnym i filmowym.
  Marek Wilczyński skomponował muzykę do około 300 filmów krótkometrażowych. Jako perkusista koncertuje z wieloma wykonawcami muzyki ekesperymentalnej, rocka, jazzu i popu. Jako multiinstrumentalista wykonuje także swoje kompozycje oraz towarzyszy innym muzykom w kraju i zagranicą.
  Paweł Partyka pełnił przez jakiś czas rolę drugiego reżysera filmowego.
  Rafał Marchewczyk prowadził zespół Rafały, a następnie stał się dyrygentem chórów.
  Piotr Walewski wstąpił do zespołu "Piwnicy pod Baranami" i komponował muzykę. Jego dziełem jest m.in.
skomponowana muzyka do "Dezyderaty" Maxa Ehrmanna.
  Jerzy Kołacz tworzył wraz z Olkiem Kobylińskim zespół muzyczny (obecnie Andrusy), jego córka Ewa Kołacz-Świątek kontynuuje tradycje muzyczne śpiewając w znanym krakowskim kabarecie Loch Camelot.
  Jerzy Wójcik - wspólnie z żoną Krystyną Święcicką - założył w latach 70. bluegrassową grupę Little Ole Opry, z którą współpracowali czasami Jacek Ukleja i Marek Wilczyński. W grudniu 1989 r. muzyk zmarł.
W latach 90. i 2000. poświęcono Jerzemu Wójcikowi kilka spotkań, na których występował Zdrój Jana oraz przyjaciele artysty.

NAGRANIA PŁYTOWE

PD R-0262 Ruch (10.1970)
Kiedy będę żałował

CD (2009)
"Zdrój Jana" - CD dołączone do Wiadomości ASP Nr 46, czerwiec 2009

CD D27 OBUH (2011)
Hymn / Perła / Metoda Spływna / Ballada o Nowym Sączu / Vernissage / Cztery Schody / Navigare /  Peron /  Ćma / Tango Centralne / Mały Wóz / Blow Blow

NAGRANIA RADIOWE

1969-1971:
Pieśń telefoniczna; Rdest; Jaka ty jesteś; Sonet 49; Annunciata; Ballada o nutrońcach; Bioprądy

10.1970:
Kiedy będę żałował



Źródła: 
"Encyklopedia Polskiej Muzyki Rockowej - ROCK 'N' ROLL 1959-1973" - autorzy: Jan Kawecki, Janusz Sadłowski, Marek Ćwikła, Wojciech Zając
Wikipedia;
 http://www.zdrojjana.art.pl

12 komentarzy:

  1. W Wikipedii znajdziesz dużo więcej szczegółowych informacji zwłaszcza jeśli chodzi o początki grupy sięgające nawet 1965 roku (powszechnie uważa się, że 1966)- http://pl.wikipedia.org/wiki/Zdr%C3%B3j_Jana

    No i myślę, że bardzo pomocna (w tej i innych kwestiach) będzie także strona ryszardy. pl dotycząca krakowskich grup z lat 60 i 70:

    http://www.ryszardy.jedwab.net.pl/strona615.html

    http://www.ryszardy.jedwab.net.pl/zdrojjana.html

    Pozdrawiam
    S.

    OdpowiedzUsuń
  2. Dziękuję za informacje. Rzeczywiście, i w Wikipedii, i we wspomnieniach artystów początek grupy datowany jest na rok 1966. Ale w znanej postaci grupa "ujawniła się" szerszej publiczności w roku 1969 r. (znakomity rok ;)). I tu chyba nie ma rozbieżności.

    Pozdrawiam
    Grzegorz

    OdpowiedzUsuń
  3. A taki zespół znałeś? :D :) : https://pl.wikipedia.org/wiki/Little_Ole_Opry.
    Większa połowa tego składu to muzycy Zdroju Jana (też niedawno zrobiłem notkę :) ).
    Pozdrawiam,
    S. :).

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Bardzo dziękuję za informację i link do biogramu formacji.
      Z paru informacji zrobić tak dobry biogram - gratuluję!
      Zastanawia mnie, jakie informacje były zawarte na okładce dwupłytowego wydawnictwa z 2015 roku. Może ktoś ma i może podzielić się skanami?
      W biogramie pisze: "W 1980 nagrał swój jedyny longplay, który wznowiono dopiero w 2015 roku wraz z włączeniem go w skład dwupłytowego wydawnictwa, zatytułowanego Dedicated to Jerzy Wójcik". Nigdzie nie mogę znaleźć informacji o tym, kto wydał płytę w 1980 r.? Może był nagrany materiał i nie został wtedy wydany?
      Pozdrawiam
      Grzegorz

      Usuń
    2. Dziękuję za dobre słowo ☺.
      ... Tak. Miałem ten sam problem, bo nic nie znalazłem na Discogs itp., ale niewiele jest źródeł na ten temat... Znalazłem dosłownie tylko jedno w którym sprawa jest opisana podobnie jak napisałeś... Że płyta została nagrana w 1980, ale wydana dopiero w boxie dedykowanym Jerzemu Wójcikowi w 2015. I nie wiem czy to zmieniać czy nie.
      Ps. Na YouTube jest ta Ich plyta z 1980 do posłuchania. Zamieściłem ją tam (Linki zewnętrzne).
      Pozdrawiam,
      S.

      Usuń
    3. Nie mając żadnych materiałów trudno orzec, czy wzmiankowana płyta ukazała się, czy nie. Brak informacji o płycie na stronie discogs.com czy kppg.waw.pl nie ułatwia zadania. Jeśli nikt nie potwierdzi wydania płyty na początku lat 80-tych (choćby wyraźne skany), to bliższe prawdy jest stwierdzenie, że nagrania z 1980 r, wydano 35 lat później na dwupłytowym albumie "Dedicated to Jerzy Wójcik". Ciekawe, jakie informacje są wydrukowane na okładce tego albumu?
      Bardzo dziękuję - myślę, że nie tylko w swoim imieniu - za zamieszczenie linków do utworów nagranych przez zespół w 1980 r. Myślę, że te 16 utworów oddaje wiernie twórczość formacji.
      Pozdrawiam
      Grzegorz

      Usuń
    4. Na pewno te 16 utworów oddaje wiernie repertuar i granie zespołu. Do tego słychać, że jest to nagrane na żywo, czyli na setkę - tak jak na koncercie...
      No i łatwo można przeoczyć ważny szczegół oczywiście :D :): Otóż płyta ukazała się w dwupłytowaym wydawnictwie "Dedicated to Jerzy Wójcik" w 2015 roku, a w serwisie You Tube, ktoś wszystkie nagrania z niej umieścił już w grudniu 2009 roku, a więc 6 lat przed oficjalnym wydaniem tego materiału na ww. boxie i to może oznaczać, że wydano winyl albo kasetę!...
      Nic nie trzeszczy... Może jest to winyl w bardzo dobrym stanie, który wydał jakiś np. PollJazz czy Klub Czarnego Krążka w bardzo małym nakładzie albo coś podobnego... A może nagranie z kasety?... Trudno powiedzieć... Chyba przez długie lata było to jakieś super tajne wydawnictwo :D skoro nie ma o nim wzmianki ani na Discogs, ani na na kppg.waw.pl...
      Nie mam tej płyty CD w ręku, więc trudno mi powiedzieć co tam o zespole jest napisane... Fajnie gdyby ktoś to nam podrzucił, jeżeli ma... skan.
      Pozdrawiam,
      S.

      Usuń
    5. Fakt, nagrania na YouTube są od 23 grudnia 2009 r., czyli prawie od 13 lat, czyli były tam umieszczone blisko 6 lat wcześniej niż na płycie CD albumu "Dedicated to Jerzy Wójcik".
      Mogło być tak, że jedna z firm fonograficznych wydała ten materiał w postaci płyty winylowej lub kasety magnetofonowej. Brak informacji o płycie na discogs.com i kppg.waw.pl budzi wątpliwości co do wydania tego albumu w 1980 r. albo parę lat później. Na pewno materiał został zarejestrowany i blisko 30 lat później internauta Lurco8 go zamieścił na YouTube. Co ciekawe Lurco8 zamieścił utwory Zdroju Jana, Little Ole Opry Celulozy, wszystkie kilkanaście lat temu. Może ten Pan coś wie, bo miał i podzielił się tymi świetnymi utworami.
      Napisałem do Radia Kraków z pytaniem o ten album. Na razie przyszły informacje zwrotne, że e-mail nie dotarł. Oby udało się tam skutecznie e-maila wysłać i uzyskać odpowiedź, najchętniej w postaci skanów okładki tej płyty CD. Trochę się rozmarzyłem.
      Pozdrawiam
      Grzegorz

      Usuń
    6. Przypomniałeś mi, że kiedyś coś wysyłałem do Radia Kraków i też mieli maila do naprawy, bo nie działał... Jak widać nikt do dziś tego nie naprawił :D.

      Najlepiej to by było znaleźć kontakt do Krystyny-Święcickiej Wójcik i (albo) do Jacka Uklei (może być przez Radio Kraków nawet, ale teraz to ja się rozmarzyłem, chociaż chyba jeszcze mam numer tel. do Antoniego Krupy (legendarny krakowski gitarzysta i dziennikarz) to może się udać - jeżeli ma Ich namiary.
      ... ... ...
      A co do Zdroju Jana to przypomniało mi się, że kiedyś "wrzuciliśmy" koncertowe nagranie Zdroju Jana pt. "Kiedy będę żałował" i tam faktycznie grali bardzo ostro: https://www.youtube.com/watch?v=aRKxIM3LVYs .

      Bębny dawały nieziemskiego CZADu, no i z werwa jechali Rocka, bez czajenia się...
      Jacek Ukleja zawsze tłumaczy, że w 1970 poprzestali na nagraniach radiowych (bo mieli propozycję nagrania longplaya wtedy), bo nagrania były akustycznie mdłe i w większości nie oddawały prawdziwego grania i brzmienia zespołu.

      To ww. nagranie koncertowe ("Kiedy będę żałował"), jak i inne, których Zdrój Jana chyba nigdy nie opublikował, pochodzą z prywatnych zbiorów znajomych zespołu i były rejestrowane przez nich po amatorsku z widowni albo gdzieś przy scenie... No ale "Kiedy będę żałował" źle nie brzmi jak na tamte czasy. A jak to jeszcze podrasować, choćby tak (też po amatorsku), jak ja to zrobiłem, a kolega coś tam skorygował jeszcze - to jest w sumie OK.

      Dlatego ja jestem za tym żeby te koncertówki zespół gdzieś opublikował. Jeżeli nie na CD to w internecie... Ale gdyby wyszły CD to w końcu zalepiono by dziurę, czyli brak nagrań Zdroju z lat 60/70 na CD.
      Pozdrawiam,
      S.

      Usuń
    7. Jak widać, skontaktować się z kimś z Radia Kraków nie będzie łatwo. Ale trzeba próbować.
      Oby udało się skontaktować z Panią Krystyna i/lub Panem Jackiem.
      Dzięki za "wrzucenie'" koncertowego nagrania Zdroju Jana pt. "Kiedy będę żałował".
      Wydanie CD, to raz - spore ryzyko finansowe, po drugie - mozolne uzyskanie zgody na publikację prezentowanych nagrań. Zupełnie inaczej niż na początku lat 90-tych", gdy firmy wydawały dowolne materiały, płacąc "daninę" dla ZAiKS-u. Obecnie trudno cokolwiek wydać, bo prawa do wydania nagrań jednego albumu może mieć kilku właścicieli i każdy musi wyrazić zgodę.
      Oby pojawiła się płyta CD Zdroju Jana z pożytkiem dla fanów i wydawcy.
      Pozdrawiam
      Grzegorz

      Usuń
    8. Zapomniałem dodać skąd to nagranie koncertowe mam.
      Po prostu Jerzy Sosnowski robił kiedyś w nieistniejącym już niestety, swoim autorskim "Trójkowym Wehikule Czasu" audycję o Zdroju Jana. To był chyba 2011 rok, bo wtedy (po latach) się ukazało premierowe CD zespołu.
      Pozdrawiam,
      S.

      Usuń
    9. Dziękuję za informację.
      Pozdrawiam
      Grzegorz

      Usuń